ŠTA JE FORMIRANJE KOLOSTOME?
Hirurško formiranje kolostome je operacija kojom se pravi otvor preko kog se debelo crevo otvara na prednjem trbušnom zidu. Kolostoma se može formirati od jednog ili oba kraja debelog creva koji se povezuju sa kožom. Oko kolostome postavlja se kesa za skupljanje sadržaja, koja se kada je potrebno prazni ili menja. Formiranje kolostome može se obaviti kao pojedinačna operacija ili u sklopu neke druge operacije i to otvorenom (klasičnom) ili laparoskopskom tehnikom. Kolostoma se može formirati i pre hemio ili radioterapije kod bolesnika sa karcinomom završnog dela debelog creva (anusa ili rektuma). Očekuje se da u bolnici provedete 3-5 dana (po potrebi i duže).
KAKO SE IZVODI?
• Kolostoma se formira tako što hirurg pravi otvor na prednjem trbušnom zidu. Ukoliko se formira terminalna kolostoma onda se samo gornji deo debelog creva prišiva za kožu. Drugi deo creva se uklanja ili zašiva i ostavlja u trbuhu. Ponekad hirurg pravi “loop” kolostomu koja podrazumeva da se i ushodni i nishodni deo debelog creva prišivaju za prednji trbušni zid.
• Najčešće se formiranje kolostome izvodi laparoskopskom hirurškom tehnikom. Operacija se izvodi z pomoć specijalnih hirurških instrumenata i instrumenta sa video kamerom na vrhu (laparoskopom). Ovi instrumenti se u trbuh uvode kroz male rezove na trbuhu.
POTENCIJALNI RIZICI
• Kao i svaka operacija i ova je praćena rizikom od nastanka određenih komplikacija. Tokom boravka u bolnici nosićete specijalne kompresivne čarape i dobijati injekcije koje se daju pod kožu (subkutano) u cilju sprečavanja nastanka krvnih ugrušaka (tromboze). Veoma retko dolazi do krvarenja ili infekcije.
• Ponekad može doći do curenja sadržaja u nivou spoja (anastomoze) creva. Rizik od curenja sadržaja najveći je kod osoba koje imaju Kronovu bolest ili uzimaju kortikosteroide. Ukoliko dođe do ove komplikacije može biti potrebno da uzimate antibiotike kako bi se curenje smanjilo ili može biti potrebno da doktor plasira drenažni kateter kroz trbušni zid uz pomoć kog se evakuiše tečnost.
• Ponekad može biti potrebno više vremena da se funkcija creva vrati u normalu. Ukoliko ne dođe do uspostavljanja normalne funkcije creva može nastati stanje koje se naziva ileus, koje može biti praćeno bolom u trbuhu, distenzijom creva i povraćanjem. Opstrukcija (prekid, blokada) prolaska sadržaja creva može nastati kao posledica postojanja spazma (grča), priraslica ili drugih razloga koji mogu dovesti do nastanka abdominalnih kolika (bolova), abdominalne distenzije i povraćanja. Ukoliko dođe do nastanka ovih stanja biće potrebno da se plasira nazogastrična sonda i prekine unos hrane i tečnosti preko usta.
• Može postojati potreba da hirurg nakon započinjanja procedure laparoskopskom tehnikom nastavi operaciju otvorenom hirurškom metodom.
• Komplikacije koje potencijalno mogu nastati ubrzo nakon operacije su: retrakcija kolostome koja nastaje kao posledica povlačenja debelog creva u trbuh.
• Komplikacije koje nastaju kasnije uključuju: suženje (stenozu) kolostome ili prolaps kolostome.
• Nastanak kile u prostoru oko stome je česta komplikacija. Veoma retko kila može dovesti do opsrtukcije creva. Najčešće su kile koje nastaju veoma male i nije potrebno hirurško lečenje.
PRIPREMA
• Pre operacije može biti potrebno da: prestanete sa uzimanjem određenih lekova (možete prekinuti uzimanje lekova samo nakon konsultacije sa lekarom); ne smete jesti i piti tečnost 8-12 sati pre procedure; popijete sredstvo za olakšavanje pražnjenja creva ili uradite klistir (potrebno je da pratite instrukcije lekara); uzmete antibiotik (kako bi se sprečila infekcija bakterijama koje se normalno nalaze u debelom crevu). Ukoliko se formiranje kolostomi obavlja hitno, nije moguća adekvatna priprema za operaciju.
OPORAVAK
• Medicinsko osoblje HealthMedic-a će Vam nakon operacije objasniti kako da praznite i menjate kese u kojima se prazni sadržaj iz kolostome. Medicinsko osoblje će se potruditi da pre otpusta iz naše bolnice samostalno savladate ove radnje.
• Pacijenti se ohrabruju da se što ranije nakon operacije atkiviraju (prvo da sede u krevetu, nakon toga da šetaju). Hirurški konci se najčešće skidaju nakon 7-14 dana.
• Potrebno je da bar 6 nedelja nakon operacije izbegavate dizanje tereta i obavljanje naporne fizičke aktivnosti. Dve nedelje nakon operacije (ponekad i kasnije) moći ćete da upravljate motornim vozilom.
• Preporučuje se da uzimate količinski manje obroke, češće tokom dana, da izbegavate začinjenu hranu i hranu bogatu biljnim vlaknima bar prvih nedelja nakon operacije. Kontrolni pregled se obavlja najčešće nakon 2 nedelje od operacije (po potrebi i ranije).