ŠTA JE PROKTOKOLEKTOMIJA?
Proktokolektomija je hirurška procedura kojom se uklanja debelo crevo (kolon), rektum i anus. Postoji otvorena (klasična) i laparoskopska proktokolektomija. Najčešće se (ukoliko je moguće) izvodi laparoskopska proktokolektomija. Zajedno se uklanjaju i krvni sudovi i limfni čvorovi ovog dela gastrointestinalnog trakta. Nakon toga hirurg uz pomoć dela tankog creva (ileuma) pravi ileostomu na desnoj strani trrbuha. Uzorci delova creva šalju se na patohistološku analizu. Operacija traje 3-4 sata. Boravak u bolnici nakon laparoskopskeoperacije iznosi 5-7 dana, a nakon otvorene operacije iznosi 7-10 dana (po potrebi i duže).
INDIKACIJE / ZAŠTO SE RADI?
Proktokolektomija se koristi u cilju lečenja Kronove bolesti, ulceroznog kolitisa, familijarne adenomatozne polipoze creva, raka debelog creva.
KAKO SE IZVODI?
- Najčešće se izvodi laparoskopska operacija. Uz pomoć specijalnih hirurških instrumenata i instrumenta sa video kamerom na vrhu (laparoskopom) koji se uvode kroz male rezove na trbuhu uklanjaju se debelo crev (kolon), rektum i anus zajedno sa krvnim sudovima tog dela creva i limfnim čvorovima. Nakon toga hirurg uz pomoć dela tankog creva (ileuma) pravi ileostomu na desnoj strani trrbuha. Uzorci delova creva šalju se na patohistološku analizu.
POTENCIJALNI RIZICI
- Kao i svaka operacija i ova je praćena rizikom od nastanka određenih komplikacija. Tokom boravka u bolnici nosićete specijalne kompresivne čarape i dobijati injekcije koje se daju pod kožu (subkutano) u cilju sprečavanja nastanka krvnih ugrušaka (tromboze). Veoma retko dolazi do krvarenja ili infekcije.
- Ponekad može doći do curenja sadržaja u nivou stome. Rizik od curenja sadržaja najveći je kod osoba koje imaju Kronovu bolest ili uzimaju kortikosteroide. Ukoliko dođe do ove komplikacije može biti potrebno da uzimate antibiotike kako bi se curenje smanjilo ili može biti potrebno da doktor plasira drenažni kateter kroz trbušni zid uz pomoć kog se evakuiše tečnost.
- Ponekad može biti potrebno više vremena da se funkcija creva vrati u normalu, ukoliko do toga ne dođe može nastati stanje koje se naziva ileus, koje može isprovocirati nastanak distenzije creva i povraćanja. pstrukcija (prekid, blokada) prolaska sadržaja creva može nastati kao posledica postojanja spazma (grča), priraslica ili drugih razloga koji mogu dovesti do nastanka abdominalnih kolika (bolova), abdominalne distenzije i povraćanja. Ukoliko dođe do nastanka ovih komplikacija mže biti potrebno da se plasira nazogastrična sonda i prekine unos hrane i tečnosti preko usta.
- Može postojati potreba da hirurg nakon započinjanja procedure laparoskopskom tehnikom nastavi operaciju otvorenom hirurškom metodom.
PRIPREMA
- Pre operacije može biti potrebno da: prestanete sa uzimanjem određenih lekova (možete prekinuti uzimanje lekova isključivo nakon konsultacije sa lekarom); ne smete jesti i piti tečnost 8-12 sati pre procedure; popićete sredstvo za olakšavanje pražnjenja creva ili uradite klistir (potrebno je da pratite instrukcije lekara); uzmete antibiotik (kako bi se sprečila infekcija bakterijama koje se normalno nalaze u debelom crevu). Ukoliko se kolektomija radi hitno, nije moguća adekvatna priprema za operaciju.
OPORAVAK
- Ponekad hirurg nakon operacije stavlja abdominalni dren (cevčicu koja prolazi kroz trbušni zid i kroz koju se evakuiše sadržaj iz trbušne duplje). Abdominalni dren se najčešće uklanja nakon nekoliko dana. U konsultaciji sa lekarom nakon operacije možete uzeti lekove protiv bolova.
- Najveći broj pacijenata ubrzo nakon operacije može da jede i da pije. Pacijenti se ohrabruju da se što ranije nakon operacije atkiviraju (prvo da sede u krevetu, nakon toga da šetaju). Hirurški konci se najčešće skidaju nakon 7-14 dana.
- Potrebno je da bar 6 nedelja nakon operacije izbegavate dizanje tereta i obavljanje naporne fizičke aktivnosti. Dve nedelje nakon operacije (ponekad i kasnije) moći ćete da upravljate motornim vozilom.
- Preporučuje se da uzimate količinski manje obroke, češće tokom dana, da izbegavate začinjenu hranu i hranu bogatu biljnim vlaknima bar prvih nedelja nakon operacije. Kontrolni pregled se obavlja najčešće nakon 2 nedelje od operacije (po potrebi i ranije).