Prema lokalizaciji ih delimo na
- ingvinalna/preponska
- femoralna/butna
- umbilikalna/pupčana
- postoperativna/u ožiljku
- epigastrična/iznad pupka
- hijatus hernia/dijafragmalna
Mehanizam nastanka je uvek isti i u osnovi je kombinacija 2 faktora. Sa jedne strane slabost, defekt u trbušnom zidu a sa druge strane povećan intrabdominalni pritisak.
Povećani intraabdominalni pritisak „gura“ organ i tkivo kroz otvor ili slabost u zidu. Povišeni intraabdominalni pritisak nastaje najčešće prilikom podizanja teškog tereta, upornog, snažnog kašlja, kijanja ili intezivnog naprezanja.
Postoji i niz drugih faktora koji doprinose nastanku kile. Faktori koji mogu pogoršati intraabdominalni pritisak su gojaznost, napinjanje zbog opstipacije/zatvora ili dijareje/proliva, zatim hronična opstruktivna bolest pluća, pušenje, ascites, trudnoća, ekstremna pothranjenost a kod dece snažni i dugotrajni plač.
Slabost u trbušnom zidu, može biti urođena (kao recimo anatomski suviše prošireni preponski kanal, dijafragmalni otvor, itd). Stečena nastaje nakon traume, posle operacija, itd.
Kila može biti reponabilna (kada se sadržaj kilne kese može vratiti u trbušnu duplju, spontano ili intervencijom hirurga) i inkarcenirana (kada je organ ili tkivo zaglavljeno u kilnoj kesi – što predstavlja akutno hiruško stanje)
- Ingvinalna hernija, ubedljivo najčešći tip, čini i do 75% svih kila trbušnog zida. Češća je kod muškaraca i posledica je urođenog proširenog preponskog kanala kroz koji se spuštao testis u fetalnom periodu. A ispoljava se kod pojave drugog faktora tj.povišenog intraabdominalnog pritiska.
- Femoralna, butna hernija, je prolaps kroz femoralni kanal. Češća je kod žena. Treba biti oprezan prilikom postavljanja dijagnoze jer zbog blizine lako se može zameniti za ingvinalnu kilu. Zbog uskog kanal, češće se komplikuje o čemu ćemo malo kasnije govoriti.
- Umbilikalna, pupčana kila, se javlja u predelu pupka, česta je kod male dece, zatim ekstremno gojaznih ljudi i žena koje su imale više trudnoća. Spadaju u spoljašnje, te se lako uočavaju kao izbočenje u trbušnom zidu (kao i prethodne dve).
- Postoperativna, u ožiljku, često se naziva i ventralna hernija. Nastaje posle operacija, na mestu incizije/reza. U ožiljku koji nije kompletno srastao dolazi do slabljenja zida, istezanja fascije i formiranja kilne kese. Češća je u središnjoj liniji tkz.linea alba, gde je trbušni zid najtanji. Može se javiti i nakon malih rezova/ožiljaka nakon laparoskopskih operacija.
- Epigastrična, iznad pupka, a ispod grudnog koša je retka vrsta a može nastati kao posle operacije, npr. nakon laparoskopske operacije žučne kese, kada se jedan od portova/otvora pravi iznad pupka u središnjoj liniji. Iako mali rez (do 10mm), zbog pozicije – najtanje mesto na trbušnom zidu i u sadejstvu sa drugim faktorom – povećanim intraabdominalnim pritiskom, može doći do njenog razvoja.
- Hijatus hernija, dijafragmalna, spada u unutrašnje kile tj. nije vidljiva kao prethodne i dijagnoza se postavlja na osnovu anamneze (tegoba) i dodatnih pregleda, rentgena i CT ili MR snimanja. Nastaje kada organi gornjih partija trbušne duplje prolaze kroz prirodni otvor u dijafragmi, koji se naziva hijatus (mali otvor kroz koji normalno prolazi jednjak koji spaja usnu duplju sa želudcem). Dijafragma je vezivno – mišićna ploča koja deli trbušnu od grudne duplje i na taj način razdvaja organe. Ukoliko je otvor proširen može doći do razvoja kile kada organi trbušne duplje kao npr.jednjak prolaze naviše u grudnu duplju (u kojoj se normalno nalazi srce i pluća). Može biti mala, diskretna kada obično a ne dovodi do ozbiljnijih simtoma i komplikacija. Ukoliko je veća simptomi su izraženi i obično zahteva hiruško lečenje. Deli se prema težini na 4.stadijuma.
Simptomi/znakovi kile.
- Kod spoljašnjih hernija to su su jasno vidljivo ispupčenje koje je često praćeno bolom.
- Kod unutrašnje (hijatus hernije/dijafragmalne) su karakteristični znakovi: gorušica, regurgitacija (vraćanje želudčanog sadržaja u usta), otežano gutanje, bol u grudima i trbuhu, kratak dah, povraćanje krvi ili krv u stolici (crna stolica).
- U svim slučajevima inkarceracije/uklještenja kile može doći do razvoja mučnine, povraćanja, povišene telesne temperature, jakog bola, zadržavanje gasova, zatvora.
Dijagnoza, se postavlja uzimanjem detaljne anamneze, kliničkim pregledom i po potrebi dodatnim ispitivanjem koji mogu da uključuju, rentgen, ultrazvučni pregled, CT, MRI, endoskopiju ili ezofagealnu manometriju a sve u zavisnosti od procene hirurga.
Komplikacije, nastaju u slučaju inkarceracije kilnog sadržaja i posledično strangulacije. Tada dolazi do prekida cirkulacije u organu koji se nalazi u kilnoj kesi i kao posledica toga do gangrene i odumiranja tkiva. Ovo stanje predstavlja urgentno hiruško stanje koje zahteva hitnu operaciju.
Lečenje, može biti:
- Konzervativno sastoji se u izbegavanju riziko faktora za nastanka bolesti, upotrebi steznika, medicinskih pojaseva, te korišćenju određenih lekova u slučajevima hijatus hernije.
- Hiruško se može uraditi otvorenom hirurgijom (kroz hiruški rez) i minimalno invazivno (laparoskopijom). Reparacija defetka se radi klasičnom hiruškim koncima ili upotrebom sintetskih materijala – mrežica. Operacije se izvode u opštoj anesteziji ali neke poput ingvinalne hernije je moguće izvesti u lokalnoj ansteziji.
Ukoliko Vam se jave znaci i simptomi bolesti neophodno je da se javite Vašem hirurgu radi pregleda i postavljanja dijagnoze. To je posebno naglašeno u svim slučajevima ukoliko postoji pogoršanje simptoma i opšteg stanja.
UVEK BIRAJTE NAJBOLJE LEKARE I NAJBOLJU USTANOVU. JER VI TO ZASLUŽUJETE.
